Baardwijkse Overlaat-spoorbruggen genomineerd voor ‘7 Most Endangered 2025’
WAALWIJK – De spoorbruggen en de spoorwegberm van de Baardwijkse Overlaat, een historisch icoon van de Langstraatse leer- en schoenindustrie, zijn genomineerd voor het ‘7 Most Endangered Programme 2025’. Dit programma, dat Europees erfgoed beschermt, waarschuwt voor de gevolgen van geplande moderniseringswerken die het karakter van dit industriële erfgoed ernstig kunnen aantasten.
Belangrijke erfgoedlocatie
De drie spoorbruggen, aangewezen als rijksmonumenten, maken deel uit van de Halvezolenlijn, die sinds 1885 de Langstraat verbond met ‘s-Hertogenbosch en de regio hielp uitgroeien tot een centrum van de schoenindustrie. Hoewel het spoor in 1972 buiten gebruik werd gesteld, kreeg het traject in de jaren 90 een nieuw leven als wandel- en fietspad. De omliggende Baardwijkse Overlaat, eigendom van Natuurmonumenten, is nu een geliefd natuurgebied met een rijke flora en fauna.
Bedreigd door plan aanleg snelfietsroute
De historische spoorbruggen en de spoordijk worden bedreigd door een plan om het fietspad te verbreden en te integreren in een regionale snelfietsroute. Dit plan omvat de bouw van een parallelle betonnen brug naast de oude staalconstructies en het afgraven van delen van de spoordijk. Hierdoor zouden 37 historische bakstenen pijlers, deels verborgen in de dijk, blootgelegd en als fundering gebruikt worden. Daarnaast zouden 532 bomen en 785 meter struiken verdwijnen, wat niet alleen de natuurwaarde zou aantasten, maar ook de bescherming tegen weer en wind zou verminderen.
Protest vanuit erfgoedorganisaties
De Federatie Behoudt de Langstraatspoorbruggen (FBL), gesteund door Bond Heemschut en andere erfgoedorganisaties, heeft het gebied voorgedragen voor het ‘7 Most Endangered Programme 2025’. Zij pleiten voor een ontwerp dat de historische waarde van de bruggen respecteert en de natuur op de spoordijk behoudt. Ondanks brede steun vanuit de Provinciale Staten voor een aangepast plan, ligt de besluitvorming stil in afwachting van een uitspraak van de Raad van State.
Oproep tot behoud van erfgoed en natuur
De adviescommissie van het ‘7 Most Endangered Programme’ erkent de noodzaak van moderne fietsinfrastructuur, maar roept op tot een ontwerp dat het erfgoed en de natuurwaarden beschermt. De FBL heeft een petitie gestart en alternatieve plannen gepresenteerd die eenvoudiger en goedkoper zijn.
De toekomst van dit waardevolle stuk industrieel erfgoed hangt nu af van de beslissing van de Raad van State. Erfgoedliefhebbers en omwonenden hopen op een oplossing die verleden en toekomst met elkaar verbindt.
