Studie ETZ naar onterechte diagnose ‘penicilline-allergie’

Dat is vaak niet terecht, blijkt uit een pilotstudie van het ETZ (Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis) bij twee huisartsenpraktijken. Na onderzoek kon bij maar liefst 78 procent van de bijna driehonderd deelnemende patiënten de onterechte aantekening in het dossier worden verwijderd. De studie wordt nu uitgebreid naar twintig huisartsenpraktijken in de provincie Noord-Brabant.

Internist-infectioloog Marvin Berrevoets is niet verrast door de resultaten van zijn onderzoek. “Samen met ons allergieteam - allergoloog Theo Roovers, verpleegkundig specialist in opleiding Aniek Adams en farmaceutisch consulent Lilianne Eskens - had ik al een keer eerder de dossiers van patiënten in ons ziekenhuis doorgenomen. Ons vermoeden over de onterechte registraties is toen al bevestigd. Voor ons reden om voorjaar 2022 een pilotstudie te starten bij twee huisartsen in Kaatsheuvel en Dongen. Daar kregen patiënten met een penicilline-allergie een vragenlijst toegestuurd. Op basis van de ingevulde vragenlijsten konden we al direct driekwart van de patiënten delabelen. Met andere woorden: de diagnose weerleggen.”

Berrevoets heeft een simpele verklaring voor het grote aantal foutieve vermeldingen in de patiëntendossiers: “Vroeger was het niet mogelijk om een reactie op medicatie goed vast te leggen in het dossier van de patiënt. Vaak werd ‘allergie’ in het dossier vermeld, terwijl het daadwerkelijk om een bijwerking van het toegediende antibioticum ging. Soms staat ook al vanaf de kinderjaren van de patiënt nog steeds ‘allergie’ vermeld, terwijl die daar reeds overheen is gegroeid”.

Berrevoets legt uit wat het nadeel van zo’n verkeerde vermelding van een penicilline-allergie is: “De patiënt krijgt daardoor vaker breedspectrum antibiotica toegediend. Dat geeft meer bijwerkingen en draagt bij aan de verdere ontwikkeling van resistentie voor antibiotica. Door de allergievermelding uit het dossier te halen, kunnen we de patiënt voortaan veilig met het juiste antibioticum behandelen”.

Voor een nieuwe studie zoekt Berrevoets twintig huisartsenpraktijken in Midden- en Oost-Brabant (het gebied van het ETZ en Jeroen Bosch Ziekenhuis) die hieraan willen deelnemen. Hoe gaat dat in zijn werk? Berrevoets: “De deelnemende praktijk selecteert de eigen patiënten met een penicilline-allergie registratie. Deze patiënten ontvangen een vragenlijst, die door ons wordt beoordeeld. Op basis van de antwoorden kunnen we vervolgens al een groot deel van patiënten ontlabelen. Zo eenvoudig werkt het. De overige patiënten worden uitgenodigd voor een huidtest. Met uitslag van deze test kunnen we uiteindelijk bij weer meer patiënten de allergievermelding uit het dossier halen.”

Berrevoets hoopt en verwacht dat de studie uiteindelijk in meer regio’s plaats zal vinden.