Het fietspad langs de Bergsche Maas door de Overdiepsepolder, tussen Waspik en Sprang-Capelle, voert door een gebied waar van 30 december 1944 tot en met 31 januari 1945 een bloedige veldslag plaatsvond. De polder maakt deel uit van een langgerekt schiereiland, dat wordt begrensd door de Bergsche Maas en het Oude Maasje. Anno nu is alles groen, afgewisseld met geel raapzaad, de koeien staan in de wei en de akkers zijn geploegd.
Ruim 75 jaar geleden hielden de Duitsers hier een maand lang een bruggenhoofd in stand, ondanks aanvallen van Polen, en Noorse en Britse commando’s. Uiteindelijk leverde een strijd van vijf dagen met de Canadese 4e Pantserdivisie de verovering op, mede doordat de Duitsers zich terugtrokken.
Een toevallige ontmoeting met Marius Heideveld bij het monument Kapelsche veer, vlakbij de pont naar Dussen. Heideveld is al meer dan 22 jaar bezig met de geschiedenis van de slag om Kapelsche veer en werd vijf jaar geleden voor zijn inspanningen koninklijk onderscheiden. De oude treurwilg, die het de afgelopen jaren zwaar te verduren had, staat vol in het blad. “Als die boom als ooggetuige zou kunnen vertellen wat er allemaal is gebeurd”, zegt Heideveld. Hij blijft nog steeds zitten met vragen die nooit meer beantwoord kunnen worden. “Ik zou de verantwoordelijke Duitse en geallieerde bevelhebbers willen vragen of ze met de kennis van nu nog steeds achter hun beslissing zouden staan om zo veel mensenlevens in de waagschaal te stellen. Op 14 januari 1945 werd het strategische nut namelijk al twijfelachtig.”
In een maand tijd raakten 1.200 geallieerde militairen ‘Taken out of Strength’: gewond, krijgsgevangen, ‘missing in action’ of dood. Naar schatting 450 geallieerde militairen lieten hier het leven. Vijf jaar geleden, bij het verplaatsen van de rivierdijk, werd nog het lichaam van de Canadese militair Albert Laubenstein gevonden, die er op 26 januari 1945 sneuvelde. Of er nog meer gesneuvelde militairen in het gebied liggen, valt volgens Heideveld te betwijfelen. “Op papier worden er nog enkele vermist, maar de afgelopen 20 jaar zijn bij het herinrichten van de polder tientallen lichamen geborgen, maar die zijn niet allemaal geïdentificeerd. Het zou dus heel goed kunnen zijn dat het om deze vermisten gaat.”
Er is slechts één militair die sneuvelde bij de slag om Kapelsche veer in Sprang-Capelle begraven. Het is de Britse luitenant Ian William Adam, die op 19-jarige leeftijd op 14 januari 1945 het leven liet. Zijn graf ligt op de Algemene Begraafplaats aan de Heistraat.
De door Heideveld opgerichte Stichting Vrienden van de Oorlogsgraven der Geallieerden Waalwijk en omstreken (VOGW) geeft informatie, lezingen en rondleidingen. Op de website www.vogw.nl is ook over Kapelsche veer achtergrondinformatie te vinden.
Tekst & foto’s Rens Groenendijk www.rensgroenendijk.nl
